دی ان ای های ناقص و ستلایت های ویروس های گیاهی دی ان ای دار

تابعین س. و بهجت­نیا س. ع.ا. 1393. دی­ان­ای­های ناقص و ستلایت های ویروس­های گیاهی دی­ان­ای­دار. دانش بیماری­شناسی­گیاهی 3(2): 32-21. در گیاهان آلوده به ویروس های دی ان ای دار، به طور معمول علاوه بر دی ان ای ژنومی، انواع مختلفی از نسخه های دی ان ای کوچک تر از ژنوم نیز حضور دارند که از ژنوم ویروس مشتق شده و یا دارای توالی های غیر از ژنوم ویروس هستند. بعضی از این دی ان ای ها که اثر قابل توجهی بر چرخه ی ویروس و نیز بروز و پیشرفت بیماری و نشانه ها ندارند، را دی ان ای های ناقص می گویند. تعداد دیگری از آن ها که سبب کاهش تجمع دی ان ای ژنومی ویروس و در نتیجه کاهش نشانه ها و بهبودی می گردند، دی ان ای های ناقص مداخله گر نامیده شده اند. تعدادی از آن-ها نیز القاکننده ی نشانه های بیماری هستند که تحت عنوان دی ان ای های ستلایت شناخته می شوند. تمام این اجزا برای همانندسازی، کپسیدپوشی و حرکت در گیاه به ویروس اصلی وابسته هستند. دی ان ای های ستلایت هرچند که فاقد همانندی مشخصی با ژنوم ویروس هستند اما مسئول القای نشانه های بیماری هستند. در حالی که دی ان ا های ناقص و ناقص مداخله گر همانندی زیادی با ژنوم ویروس دارند، تنها دی ان ای های ناقص مداخله گر توانایی دخالت در فرآیندهای تکثیر، بروز و توسعه ی نشانه های بیماری را دارا هستند. در این مقاله انواع و خصوصیات این قبیل دی ان ای ها و نحوه انتقال آن ها شرح داده شده است.